پوشش زنان ایرانی چیست؟/نتایج یک نظرسنجی

مرکز افکارسنجی دانشجویان ایران (ایسپا) تاکنون چندین نظرسنجی پیرامون موضوع حجاب انجام داده است که به زودی گزارش فراتحلیل آن جهت ارائه به پژوهشگران آماده خواهد شد. بر این اساس آخرین نظرسنجی ایسپا درباره این موضوع را ماه گذشته (آذر 94) با حجم نمونه 4390 نفر در سطح کشور اجرا کرده است.

جامعه آماری این طرح کلیه مردم ایران ساکن در مراکز استانها، شهرهای درجه 2 و روستاها بوده است. این نظرسنجی که از سلسله کارهای خویشفرمایی ایسپا محسوب می شود با نمونه گیری چندمرحله ای و در 11 استان کشور اجرا شده است. حدود 51 درصد نمونه مرد و 49 درصد زن بودهاند. 34.3 درصد پاسخگویان در رده سنی 18 تا 29 سال، 41.8 درصد در رده سنی 30 تا 49 سال و 23.9 درصد در رده سنی 50 سال و بالاتر قرار گرفته اند. میانگین سنی پاسخگویان 38 سال، کمترین سن 18 و بیشترین سن 80 سال بوده است. نزدیک به 40 درصد پاسخگویان دارای تحصیلات دانشگاهی و 60 درصد دارای تحصیلات دیپلم و پایین‌تر از آن بوده اند.

در قالب یک سؤال به پاسخگویان تصاویری از انواع پوشش نشان داده شد و از پاسخگویان خواسته شد بگویند دوست دارند پوشش خانم ها در سطح جامعه شبیه به کدام نوع پوشش باشد. نتایج نظرسنجی نشان می دهد 27.6 درصد چادر مشکی با مقنعه (شکل شماره یک) را می‌پسندند. 18.5 درصد نیز چادر مشکی و روسری(شکل شماره 2) را پسندیده اند. در مجموع 46.1 درصد مردم ایران به پوشش چادر تمایل نشان داده اند. 16.3 درصد مانتو بلند و مقنعه(شکل شماره 3)، 10.9 درصد مانتو بلند با روسری (شکل شماره4)، 8 درصد مانتو بلند با شال (شکل شماره5)، 4 درصد مانتو با دامن (شکل شماره6)، 6.2 درصد مانتو کوتاه با شلوار (شکل شماره7)، 1 درصد کت و شلوار (شکل شماره8)، 1.4 درصد مانتو کوتاه با ساپورت (شکل شماره9) و 1.8 درصد مانتو بی دکمه با ساپورت (شکل شماره10) را ترجیح میدهند. نتایج نظرسنجی نشان می دهد در مجموع 49 درصد مردان و 43 درصد زنان پوشش چادر (شکل شماره 1و 2) را ترجیح می دهند. 40 درصد جوانان 18 تا 29 ساله کشور، 45 درصد افراد 30 تا 49 ساله و 58 درصد افراد بالای 50 سال پوشش چادر را ترجیح داده اند. 44 درصد جوانان پسر و 35 درصد جوانان دختر پوشش چادر را ترجیح داده اند. 51 درصد متأهلین و 36 درصد مجردین پوشش مورد علاقه خود را چادر اعلام کرده اند. 54 درصد مردان متأهل، 40 درصد پسران مجرد، 47 درصد زنان متأهل و 30 درصد دختران مجرد پوشش مورد علاقه خود را چادر اعلام کرده اند.

43.5 درصد افرادی که تحصیلات دیپلم و پایین تر دارند پوشش چادر را ترجیح داده اند، این در حالی است که 34 درصد از کسانی که دارای تحصیلات دانشگاهی هستند تمایل به پوشش چادر نشان داده اند. 40 درصد از مردان دارای تحصیلات آکادمیک و 28 درصد از زنان دارای تحصیلات آکادمیک به پوشش چادر تمایل نشان داده اند. 41 درصد شهروندان ساکن در مراکز استان ها، 45 درصد شهروندان ساکن در شهرهای درجه 2 و 61 درصد از روستانشین ها به پوشش چادر تمایل نشان داده اند.

در ادامه نظرسنجی سؤالی در خصوص پوشش زنان خانواده از پاسخگویان با این مضمون پرسیده شد: «در خانواده شما خانم ها بیشتر مانند کدام یک از تصاویر در جامعه حضور پیدا می کنند؟» بر اساس نتایج نظرسنجی 24.1 درصد پاسخگویان اعلام کرده اند در خانواده آن ها خانم ها بیشتر شبیه شکل شماره 1 (چادر مشکی و مقنعه) در جامعه حضور پیدا می کنند. 21.2 درصد نیز معتقدند چادر مشکی و روسری(شکل شماره 2) پوشش غالب خانم ها در خانواده شان است. در مجموع 45 درصد پاسخگویان پوشش غالب در خانواده شان را چادر اعلام کرده اند. 14.1 درصد مانتو بلند و مقنعه(شماره3)، 12 درصد مانتو بلند و روسری(شماره 4)، 9 درصد مانتو بلند و شال(شماره 5)، 4 درصد مانتو و دامن(شماره 6)، 9.3 درصد مانتو کوتاه با شلوار(شماره 7)، نزدیک به 1 درصد کت و شلوار(شماره 8)، 2.3 درصد مانتو کوتاه با ساپورت(شماره 9) و 1.8 درصد مانتو بی دکمه با ساپورت (شماره 10) را به عنوان پوشش غالب زنان خانوادهشان بیان کرده اند.

به گزارش ایسنا، مردان و زنان ارزیابی یکسانی از پوشش زنان خانواده داشته اند. 53 درصد کسانی که دارای تحصیلات دیپلم و پایین تر از دیپلم بوده اند پوشش زنان خانواده را چادر اعلام کرده و 34 درصد کسانی که تحصیلات دانشگاهی دارند پوشش زنان خانواده را چادر اعلام کرده اند. نزدیک به 40 درصد افراد ساکن در نقاط شهری کشور و 64 درصد افراد ساکن در نقاط روستایی کشور پوشش غالب زنان خانواده را چادر اعلام کرده اند.

شایان ذکر است یکی از فرضیات جدی در نظرسنجی تمایز پوشش در فصل گرما با فصل سرماست لذا ضروری است این نظرسنجی ها به صورت روندی ادامه یابد. همچنین در نظرسنجی حاضر ارزیابی مردم از وضعیت پوشش و حجاب در جامعه نیز مورد بررسی قرار گرفته که در روزهای آینده نتایج آن منتشر خواهد شد.