تصاویر| کاروانسرای میرزا کاظم بزرگترین بازار سنتی همدان
کاروانسرای میرزا کاظم همدان از دوره قاجاریه در شرق خیابان اکباتان واقع شده و در تاریخ ۳ اسفند ۷۷ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده. در این کاروانسرا فعالیتهایی مثل خرید و فروش فرش، رفوگری فرشهای دست باف انجام میشود. این بنا پلان مربع شکل ۴ ایوانی است که حیاطی در مرکز دارد. کاروانسرای میرزا کاظم در گذشته دو طبقه بوده و حجرههایی دور تا دور آن هستند که نمای آجری، دالانهای تو در تو و حجرههای کوچک به زیبایی و شکوه این بنا افزوده است.
شهر همدان همانند سایر شهرهای قدیمی ایران دارای کاروانسراهای باشکوه، با سراهای متعدد است، که امروزه نیز به مکانی برای معاملات اجناس متنوع تبدیل شده است. از زیباترین و سالمترین کاروانسراهای همدان میتوان به کاروانسرای حاج میرزا کاظم اشاره کرد. کاروانسرایی که در ضلع شرقی خیابان اکباتان واقع شده است. کاروانسرای میرزا کاظم ، در بخش شمالی خود دارای سرای گمرک و همچنین روبهروی این کاروانسرا نیز، سرای گلشن به چشم میخورد.
اصلیترین ویژگی معماری کاروانسرای میرزا کاظم این است که یک کاروانسرای شهری است و با توجه به اینکه در بافت سنتی شهر همدان قرار دارد از لحاظ کارکرد، اصالت و شخصیت خاصی دارد. کاروانسرای میرزا کاظم از ابتدا محل دادوستد قالی بوده و در واقع هویت آن فرش است همچنین وضعیت فعلی بنا خوب است، اما میتواند بهتر هم بشود. معماری معمول کاروانسراهای تجاری، به این صورت است که یک حیاط در مرکز و دکانهای پیرامون حیاط مرکزی در دو طبقه ساخته شدهاند.
دکانهای طبقه پایین به عرضهی کالا پرداخته و حجرههای طبقه بالا مخصوص استراحت و خواب کاروانیان بودهاند. کاروانسرای میرزا کاظم در سال ۱۳۴۶ به طور کامل بازسازی شده است. با مرور زمان و در طی سالیان زیاد، با بالاتر آمدن سطح زمین، امروزه دکانهای سرای قدیمی که حدودا دو متر در زیر زمین قرار گرفتهاند، به عنوان انبار برای دکانهایی که هنوز مشغول فروش اند، استفاده میشوند. دکانها از چهار چوب و ستونهای فلزی سفید رنگ و ایوانی سراسری تشکیل شدهاند که به رفوگری و ترمیم فرش مشغول هستند.