دانشگاه تهران در جمع ۵۰۰ دانشگاه برتر دنیا

بر اساس نتایج منتشر شده از رتبه بندی شانگهای ۲۰۲۴، دانشگاه علوم پزشکی تهران و دانشگاه تهران در جمع ۵۰۰ دانشگاه برتر دنیا قرار گرفته‌اند.

دانشگاه علوم پزشکی تهران و دانشگاه تهران با کسب رتبه در بازه ۵۰۰-۴۰۱ توانسته‌­اند در جمع ۵۰۰ دانشگاه برتر دنیا قرار گیرند.

در همین رابطه کتر سید احمد فاضل‌زاده رئیس مؤسسه ISC اظهار کرده است: در رتبه بندی منتشر شده در سال ۲۰۲۴ شانگهای، ۱۰۰۰ دانشگاه برتر جهان رتبه بندی شده اند و در این بین تعداد ۹ دانشگاه نیز از جمهوری اسلامی ایران حضور یافته اند و دانشگاه علوم پزشکی تهران و دانشگاه تهران با کسب رتبه در بازه ۵۰۰-۴۰۱ توانسته‌­اند در جمع ۵۰۰ دانشگاه برتر دنیا قرار گیرد و رتبه اول دانشگاه های ایران را از آن خود کنند.

وی افزود: رتبه­ بندی شانگهای یکی از معتبرترین رتبه ­بندی های جهانی است که نتایج آن توسط دانشگاه شانگهای ژیائوتنگ منتشر می ­شود. این رتبه بندی برای اولین بار در سال ۲۰۰۳، در سطح بین‌المللی منتشر شد و از آن سال به بعد به‌طور سالانه به روز می‌شود.

فاضل زاده اظهار داشت: در رتبه بندی منتشر شده در سال ۲۰۲۴ شانگهای، ۱۰۰۰ دانشگاه برتر جهان رتبه بندی شده اند که مانند سال گذشته، دانشگاه ­های هاروارد و استنفورد و مؤسسه MIT از ایالات متحده به ترتیب رتبه ­های اول تا سوم را از آن خود کرده اند.

وی ادامه داد: در این بین تعداد ۹ دانشگاه نیز از جمهوری اسلامی ایران حضور یافته اند. که نسبت به سال گذشته یک دانشگاه کاهش پیدا کرده است لازم به ذکر است حضور دانشگاه های ایران در این نظام رتبه بندی اولین بار با یک دانشگاه (دانشگاه تهران) در سال ۲۰۰۹ بوده است.

رئیس مؤسسه ISC گفت: در رتبه بندی سال ۲۰۲۴ دانشگاه علوم پزشکی تهران و دانشگاه تهران با کسب رتبه در بازه ۵۰۰-۴۰۱ توانسته‌­اند در جمع ۵۰۰ دانشگاه برتر دنیا قرار گیرد و رتبه اول دانشگاه های ایران را از آن خود کنند این در حالی است که سال گذشته ایران یک دانشگاه در بین ۵۰۰ دانشگاه برتر جهان داشته است. دانشگاه تربیت مدرس با قرار گرفتن در بازه رتبه ای ۷۰۰-۶۰۱  دانشگاه سوم ایران در این رتبه بندی محسوب می شود. رتبه سایر دانشگاه‌ها در جدول ۱ قابل مشاهده است.

*وضعیت دانشگاه های کشورهای اسلامی در رتبه بندی شانگهای

وی افزود: در رتبه بندی جهانی شانگهای سال ۲۰۲۴، دانشگاه­های  ۱۲ کشور اسلامی در رتبه بندی حضور دارند.

عربستان، ترکیه و جمهوری اسلامی ایران به ترتیب با ۱۲، ۱۰ و ۹ دانشگاه بیشترین تعداد دانشگاه را داشته اند. تعداد دانشگاه های بقیه کشورهای اسلامی در نمودار زیر قابل مشاهده است.

فاضل زاده ادامه داد: به لحاظ بهترین رتبه، دانشگاه King Saud University  از کشور عربستان سعودی با رتبه­­ ۹۰ در رتبه اول دانشگاه های کشورهای اسلامی قرار دارد، دانشگاه Cairo University  از مصر با رتبه ۴۰۰-۳۰۱ در رتبه دوم و دانشگاه های جمهوری اسلامی ایران، ترکیه و مالزی با رتبه ۵۰۰-۴۰۱ به صورت مشترک در رتبه سوم قرار گرفتند. جدول ۲، عملکرد دانشگاه ­های کشورهای اسلامی در رتبه بندی شانگهای ۲۰۲۴ را نشان می دهد.

*روش شناسی رتبه بندی شانگهای

فاضل زاده گفت: در رتبه بندی شانگهای دانشگاه ­هایی مورد ارزیابی و رتبه بندی قرار می ­گیرند که دارای برندگان جایزه نوبل، برندگان فیلدز مدال، محققان پراستناد و یا مقالات منتشر شده در نشریات نیچر و ساینس باشند. علاوه بر این، دانشگاه ­هایی که تعداد قابل قبولی از مقالات نمایه شده در نمایه استنادی توسعه یافته علوم و نمایه استنادی علوم اجتماعی داشته باشند را نیز شامل می شوند. در مجموع بیش از ۲۵۰۰ دانشگاه در واقع رتبه بندی شده اند و ۱۰۰۰ دانشگاه برتر منتشر شده است.

وی خاطرنشان کرد: شانگهای یکی از نظام ­های معتبر رتبه ­بندی در سطح بین المللی است. کیفیت آموزش، کیفیت اعضای هیئت علمی، برونداد پژوهشی و عملکرد سرانه، چهار معیار به کار برده شده در نظام رتبه بندی شانگهای است که توسط شش شاخص ارزیابی می­ شوند. این ۶ شاخص عبارتند از: تعداد فارغ التحصیلان برنده جایزه نوبل یا فیلد مدال، تعداد اعضای هیئت علمی برنده جایزه نوبل یا فیلدز مدال، تعداد محققان پراستناد، تعداد مقالات منتشر شده در نشریات نیچر و ساینس، تعداد مقالات نمایه شده در نمایه‌نامه‌های توسعه یافته علوم و علوم اجتماعی و عملکرد دانشگاهی با توجه به اندازه سازمان.

بنا بر اعلام روابط عمومی وزارت علوم به نقل از مؤسسه استنادی و پایش علم و فناوری جهان اسلام  (ISC)، منابع گردآوری داده در این رتبه ­بندی شامل وب سایت ­های جوایز نوبل، مدال فیلدز، پایگاه­ های اطلاعاتی و اطلاعات آماری دولتی است. اطلاعات پژوهشی دانشگاه ها نیز از پایگاه استنادی WOS استخراج می شود. معیارهای رتبه بندی شانگهای ۲۰۲۴ در جدول ۳ نشان داده شده است.